قانون ایمنی در معادن

فصل – 1 تعاریف مسؤل معدن یا سرپرست معدن شخصی است که توسط دارنـده پروانـه عملیات به این سمـت منصوب می شود و مسـئولیـت کلیه عملیات معدن را به عهده دارد مسئول فنی طـبق ماده 66 آئین نامه اجـرائی قانـون معـادن مسئـول فنی عملیات کسـی است که اداره کلیه امور فنی معدن به عهده اوست و توسـط دارنده پروانه عملیـات از میـان افراد واجـد شـرایـط انتـخاب و به وزارت صنایع و معـادن معـرفی می شود و طبـق ماده 65 آئـین نامه اجـرائـی ضوابـط و حدود صلاحیت مسـئولین فـنی معادن تا تصـویب و اصـلاح قانـون نظام مهنـدسی معـدن توسـط وزارت صنایع و معادن تعیین می شود مسئول ایمنی مسئول ایمنی هر معدن نظارت بر ایمنی عملیات معدن را به عهده داشته توسط مسئول یا سرپرست معدن به این سمت منصوب می شود . طبق ماده 65 آئین نامه اجرائی قانون معادن ضوابط و حدود صلاحیت مسئول ایمنی از طریق وزارت کار و امور اجتماعی با هماهنگی وزارت صنایع و معادن تعیین می شود . جانشین مسئول ایمنی نیز تابع همین شرایط است مهندس ناظر شخصی است که طبق ماده 69 آئین نامه اجرائی قانون معادن تعیین می شود و از طرف وزارت صنایع و معادن مامور نظارت و کنترل عملیات معدنی است پروانه اکتشاف – پروانه بهره برداری طبق مواد مندرج در قانون معادن و آئین نامه اجرائی آن تعریف می شود تونل حفاری زیرزمینی افقی یا تقریباً افقی است تونل شیب دار تونل هایی که تا حدود 18 درجه شیب داشته باشند چاه مایل حـفاری مایـلی که به سطـح زمین راه داشـته و دارای شـیب بین 18 درجه تا 90 درجه باشد و برای باربری مورد استفاده قرار می گیرد چاه یا چاه قائم حفاری قائـم یا با شـیب 90 درجه است که به سطـح زمیـن راه داشـته باشـد و معمولاً برای باربری مورد استفاده قرار می کیرد دویل حفـاری زیـرزمینی شیبـدارو با سطـح مقطع نسبتاً کوچک که معمولاً به طرف بالا خفاری می شود و برای منظور های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد پذیرگاه محل توقف ، بارگیری و تخلیه واگنها و انجام وظایف مختلف زیرزمینی که معمولاً در محل ارتباط با چاه قائم یا چاه مایل در زیرزمین احداث می شود گالری-راهرو انواع حفاریهای زیرزمینی و معمولاً با طول زیاد است راه مورب به انواع راهروهای شیبدار راه مورب گفته می شود بونکر محلی برای تخلیه و انباشت سنگ می باشد چال سوراخی که در سنگ برای قرار دادن ماده منفجره حفر می شود خرجگذاری قرار دادن مواد منفجره در داخل چال است فشنگ به هر قطعه ماده منفجره جامد (معمولاً انواع دینامیت) گفته می شود آتشباری به عملیات خرج گذاری و انفجار مواد منفجره برای تخریب سنگ آتشباری گفته می شود آتشبار شخصی که مسئولیت عملیات آتشباری را به عهده دارد مواد ناریه- مواد منفجره موادی که قابلیت انفجار داشته و در معدن برای تخریب سنگ مورد استفاده قرار می گیرد گاز ذغال گازی که در کانسارهای ذغال سنگ همراه با سایر هیدروکربورها وجود دارد و عمدتاً از متان تشکیل شده است . این گاز چنانچه به نسبت معینی با هوا مخلوط شود قابلیت انفجار پیدا می کند کلیه تجهیزات , دستگاهها و ماشین آلات معدنی که در این آئین نامه از آنها نام برده شده مانند شاول یا بیل مکانیکی , لودر, بلدوزر, پرفراتور, گریدر, واگن , لوکوموتیو , دستگاه گمانه زنی , دستگاه سیم برش , بالابر چاه , وینچ و غیره و کلیه قسمتها و قطعات آنها مطابق تعاریفی است که در متون و کتابهای معدنی آورده شده است فصل 2 - کلیات ماده 1- منظور از عملیات در این آئین نامه کلیه عملیات معدنی (اعم از اکتشاف یا بهره برداری و استخراج معدن) است که در قانون معادن و آئین نامه اجرائی قانون معادن پیش بینی شده است . ماده 2- در کلیه معادن که دارای حداقل 25 نفر کارگر باشند , می بایست یک نفر ذیصلاح به عنوان مسئول ایمنی و یک نفر به عنـوان مسئـول بهداـشت حرقه ای به استـناد آئـین نامه کمـیته حفاظت فنی و بهدلشـت کار تعیین گردد . بدیهی است در معادن کمتر از 25 نفر کارگر وجود یک نفر مسئول ایمنی ضروری است اما این مسئـولیت را می توان به مسـئول فنی واگـذار کرد که این تعیـین صلاحیت وی به استـناد آئیـن نامه فوق الذکر خواهد بود . ماده 3- مسئول ایمنی هر معدن به عنوان ناظـر و کنترل کننـده عملیـات و انطباق دادن معدن با بندهای مندرج در این آئیـن نامه و دیگر آئین نامه هـای مصـوب شورایعالی حفاظـت فنی تعیین می گردد , که با حضور و بازرسی از معدن توصیه ها و پیشنهاد های خود را جهت پیشگیری و رفع خطر تذکر داده و در صورت حساسیت موضوع آن را کتـباً به مسـئولین معدن گزارش می نماید و در صـورت تشخیـص خطر حتمی برابر مقررات این آئین نامه تا رفع خطر نسبت به توقف عملیـات در محل خطر اقدام نماید ماده - 4 کلیه کارگاههای معدنی اعم از سطحی یا زیر زمینی لازم است در هر شیفت کاری حداقل یک بار توسـط مسئول ایمنی یا جانشین وی مورد بازدید قرار گیرد . ماده 5- قبل از شروع به کار در هر شیفت کاری مسئول ایمنی معدن و جانشین او باید از کارگاه مربوطه بازدید نماید و پس از اطمینان از ایمن بودن آن به کارگران مجوز ورود داده شود . ماده 6- وزارت صنایع و معادن می بایست رونوشـت پروانه های اکتـشاف و بهـره بـرداری را به وزارت کار و امور اجتماعی ارسال نماید و دارنده پروانه اکتشاف یا بهـره برداری مکلف است تـاریخ شـروع عملیـات خود را به وزارتخانه های صنایع و معادن و کار و امور اجتماعی (ادارات کل کار و امور اجتماعی)اطلاع دهد. ماده 7- اکتشاف کننده یا بهره بـردار باید مدارک مشروحـه زیـر را در سر معـدن نگهداری کرده و برای ارائه به مهندسین ناظر وزارت صنایع و معادن و بازرسان کار وزارت کار و امور اجتـماعی آماده داشته باشد. الف- پروانه اکتشاف یا پروانه بهره برداری یا کپی آنها . ب- نقشه محدوده به مقیاس حداقل 1 و نقشه بهره برداری به مقیاس حداقل 1 و بـرای معادنی که عملیات زیر زمینی دارند , نقشه به مقیاس حداقل 1 از قسمت درون معـدن و همچنین یـک نقشـه از کارگاهها و تأسیسات خارج معدن به مقیاس حداقل 1 پ- دفـتر حاوی مشخصات کارکنـان معـدن و استخـراج روزانه طـبق نمونه ای که وزارت صنـایع و معـادن تعیین خواهد کرد ت- دفتر مخصوصی جهت ثبت نظرات و تذکرات و دستوراتی که در اجرای آئین نامه های مربوط نـسبت به طرز کار و رعـایت اصول فنـی و حفاظت و بهداشـت کار و سایـر مواردی که از طرف مهنـدسین ناظـر وزارت صنایع و معادن و بازرسان کار وزارت کار و امور اجتماعی داده می شود ث- دفتـر مخصوص ثبـت حـوادث و گزارش اقـدامـات معمـوله طـبـق نمونـه ای که از طـرف وزارت کار و اموراجتماعی تعیین می شود ج- دفاتری مخصـوص جهت ثبت کلیه اقـدامات ایمنـی و بهداشـت کار که به ترتـیب تـوسط مسئـول ایمنی و مسئول بهداشت حرفه ای که در اجرای آئین نامه ها و مقررات مربوطه تکمیل می گردد چ- آئین نامه ایمنی معادن و کلیه آئین نامه های حفاظت فنی و بهداشت کار مصوب شورای عالی حفاظت فنی ماده 8- رعایت مفاد کلیه مقررات و آئین نامه های مصوب شورایعالی حفاظت فنی در خصوص نکات ایمنی مرتبط با لوازم ,کالا ها و تجهیزات معدنی لازم الاجرا است تبصره: کلیه سفارشات و نکات احتیاطی و ایمنی که از طرف سازندگان و تولید کنندگان لوازم , کالاها و تجهیزات معدنی توصیه می شود لازم الاجرا است ماده 9- تمام شاغلین در معادن زیرزمینی و کارگرانی که با تغییر شغل از قسمتی به قسمت دیگر معدن منتقل میشوند باید با راههای خروجی و اضطراری معدن آشنا شده و آگاهی کامل پیدا کنند ماده 10- ورود کلیه افراد غیر شاغل در معدن منوط به کسب اجازه از سرپرست معدن یا جانشین وی می باشد ماده 11- ورود و کار در کارگاهها و معادن زیرزمینی متروکه منوط به کسب مجوز از سرپرست معدن یا مسئول ذیربط بوده و باید با رعایت مقررات ایمنی و پس از حصول اطمینان از برقراری تهویه مناسب و سالم بودن وسایل نگهداری و عدم ریزش حفریات قرار گیرد ماده 12- با تمهیداتی که از طرف سرپرست معدن انجام می گیرد , بایستی همواره تعداد و اسامی کارکنانی که در هر لحظه داخل معدن و به خصوص زیرزمین بوده مشخض باشد و تا زمانی که کارگران در زیرزمین مشغول کار هستند حداقل یک نفر از مسئولین می بایست در دفتر سر معدن حضور داشته باشد ماده 13- محل یا محل های حادثه ساز در معدن باید بوسیله سیم خاردار یا وسایل محصور کننده مناسب و علائم اخباری و هشدار دهنده از محل های مجاور مجزا باشد به طوریکه مانع عبور اشخاص متفرقه و حیوانات گردد ماده 14- معادن زیرزمینی (به استثنای جبهه کارهای در حال حفاری ) باید بوسیله حداقل دو راه با شرایط زیر به خارج ارتباط داشته باشد الف- راههای مذکور در داخل معدن به هم ارتباط داشته باشد . ب- عبور افراد از هر یک از آنها به آسانی میسر باشد . فاصله بیـن آنهـا بیش از 15 مـتر بوده و دهانه آنها زیر پوشش یک ساختمان واحد نبوده و مدخل آنها در نقاط سیل گیر و یا بهمن گیر و مانند آن نباشد ماده 15- کارگاه می بایست طـوری تجهیز شود که به کسی آسیبـی نرسد . چنانچـه فردی مشاهـده کـرد نقصی در کارگاه وجود دارد که آسیب به دیگران می رساند بلافاصـله می بایست افراد را مطلع نموده و مرتب را به رئیس قسمت جهت رفع نقص اعلام نماید ماده 16- هیـچ کس نمی بایسـت بدون اجـازه به محـل ممـنوعه وارد شـده و این محل باید بوسیله تابـلوی اخبـاری هشدار دهنده مشخص شود ماده 17- نقاط نقشه برداری شده نباید توسط اشخاص غیر مسئول تخریب شود ماده 18- رعایت ماده 92 قانون کار جمهوری اسلامی ایران در مورد معاینـات پزشکی و بهداشتی شاغلین در معدن الزامی است ماده 19- با توجه به ماده 90 قانون تأمین اجتماعی ارجاع مشاغل معدنی به کارکنان جدیدالاستخدام و یا کارکنانی که می خواهند به کار جدیدی گمارده شوند پس از انجام معاینات پزشکی از نظر قابلیت جسمانی و روانی متناسب با نوع کارهای مرجوع میسر است ماده 20- استعمال دخانیات در کارگاههای زیرزمینی ممنوع است ماده 21- به استناد آئین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاهها مصوب شورایعالی حفاظت فنی ورود افراد همراه با سیگار , کبریت , فندک یا هر نوع وسایل و لوازم آتشزا به معادن ذغال سنگ و سایر معادنی که خطر آتش سوزی یا انفجار داشته باشد مطلقاً ممنوع است تبصره: در این گونه معادن همراه داشتن دوربین عکاسی یا فیلم برداری با نظایر آنها که چراغ فلاشر آنها از نظر جرقه حفاظت شده نیستند نیز ممنوع است ماده 22- روشن کردن آتش در سطح زمین تا شعاع 20 متری از دهانه دویلها , چاهها و ورودی معادن زیرزمینی که احتمال خطر آتش سوزی و انفجار وجود دارد مطلقاً ممنوع می باشد ماده 23- در صورت بروز حادثه یا بیماری ناشی از کار می بایست برگه های مربوط تکمیل و نسخه ای از آن را به ادارات کار و امور اجتماعی , مراکز بهداشت و سازمان تأمین اجتماعی محل ارسال نمود تبصره: برگه مربوط به حوادث ناشی از کار از سوی وزارت کار و امور اجتماعی و برگه مربوط به بیماریهای ناشی از کار از سوی وزارت بهداشت , درمان و آموزش پزشکی تهیه و بترتیب می بایست توسط مسئول ایمنی و مسئول بهداشت حرفه ای تکمیل گردد ماده 24- به استناد آئین نامه وسایل حفاظت انفرادی مصوب شورایعالی حفاظت فنی کلیه کارگران شاغل در معادن می بایست در هنگام ورود به معدن به وسایل حفاظت فردی مناسب و بر اساس نوع و شرایط کار مجهز گردند تبصره: کلیه مفاد آئین نامه مذکور در خصوص نحوه انتخاب , به کارگیری , تعمیر و تعویض وسایل مذکور الزامی است ماده 25- به استناد فصل هشتم قانون کار جمهوری اسلامی ایران و آئین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاههای مصوب شورایعالی حفاظت فنی می بایست تسهیلات بهداشتی مناسب و کافی شامل روشوئی , حمام , توالت , رختکن , محل غذاخوری و نمازخانه و غیره در محل مناسبی از سطح زمین وجود داشته باشد. فصل 3 - حفاریهای معدنی و اکتشافی ماده 26- در حفاریهای سطحی و معادن روباز شیب موقت دیوارها و شیب کلی آنها با توجه به خصوصیات مکانیکی سنگها باید به گونه ای تعیین شود که خطر ریزش نداشته باشد . در جبهه کارهای فعال , وقتی انتخاب شیب موقت برای پایداری کوتاه مدت مجاز است , که اطمینان کاهی از عدم ریزش وجود داشته باشد ماده 27- عبور و مرور وسایل نقلیه در جاده های معدنی مشمول مقررات عمومی مربوطه کشور می باشد ماده 28- در معادنیکه از دستگاه سیم برش الماسه استفاده می شود , بمنظور جلوگیری از پرتاب سیگمنت (دندانه های الماسه روی سیم برش) و یا صدمات ناشی از شلاق زدن سیم پاره شده لازم است در مسیر سیم برش پوشش حفاظتی مناسب به کار گرفته شود ماده 29- در هنگام برش , جداکردن و جابجائی بلوک های سنگ , استقرار ماسین آلات و افراد در پائین دست بلوک سنگ ممنوع است ماده 30- در معادن روباز و کارگاههای حفاری سطحی برای جلوگیری از لغزش و سقوط کارگر , محل استقرار و عبور و مرور آنان باید دارای عرض و شیب مناسب باشد . در غیر این صورت کارگز باید به کمربند ایمنی و طناب نجات که به نقطه اتکاء مطمئنی متصل شده باشد مجهز گردد ماده 31- کار در سطح هنگام باد , برف یا بارن شدید و احتمال وقوع رعد و برق باید با احتیاط کامل صورت گیرد ماده 32- در حفر ترانشه برای اکتشاف ونمونه برداری باید دقت شود تا خطر ریزش دیواره وجود نداشته باشد و در صورت لزوم باوسایل مناسب نگهداری شود. در ترانشه و چاهکهایی که به عمق بیش از 5/1 متر هستند بایستی برای بالا و پائین رفتن از نردبان استفاده شود ماده 33- در ترانشه و چاهکهایی که خطر انباشتگی گاز وجود دارد ورود و کار افراد بایستی پس از تهویه و اطمینان از بی خطر بودن آن محل ها انجام گیرد ماده 34- تمیز کردن یا میزان و مسطح کردن جبهه کار در معادن روباز و در اسثنای کار ماشین حفاری بدون اخذ اجازه از مسئول دستگاه ممنوع است ماده 35- دهانه چاههای قائم باید با در فولادی پوشانده شده و در اطراف آن نرده حفاظ نصب شود ماده 36- دهانه چاههای مایل و تونلهای شیبدار باید به درب مسدود کننده یا راه بند مجهز باشد ماده 37- هنگام حفر چاه استفاده از سپر محافظ (سکو)در فاصله ای کمتر از 30 متر از جبهه کار الزامی است . این سکو می بایست علاوه بر کابل فلزی (سیم بکسل) تعلیق به کمک جک های مکانیکی افقی به دیواره چاه تثبیت شود ماده 38- هنگام حفر چاه از زیر سکوی کار می توان از نردبان طنابی استفاده کرد مشروط بر آنکه طول آن از 30 متر کمتر باشد ماده 39- در تونلهای شیبدار محل عبور افراد در تمام مسیر باید در یک سمت باشد ماده 40- در تونلهای افقی و شیبدار مجهز به نوار نقاله عرض راه عبور افراد می بایست در یک طرف حداقل 60 سانتیمتر و در طرف دیگر حداقل 40 سانتیمتر باشد ماده 41- در تونلهای افقی و شیبدار که باربری ریلی دارند باید عرض راه عبور افراد در یک طرف حداقل 60 سانتیمتر باشد ماده 42- در حفریات شیبداری که برای عبور و مرور افراد اختصاص داده می شود بایستی در شیبهای مختلف به شکل زیر تجهیز گردند: الف- در شیب 15-7 درجه , دستگیره سرتاسری ب- در شیب 30-15 درجه , پله های وسیع شیبدار و دستگیره ت- در شیب 45-30 درجه , نردبان و یا پله های افقی و دستگیره ث- در شیب 45 درجه و بیشتر از آن , قسمت عبور و مرور افراد به طور کلی مجزا و در این حالت مجهز به نردبان می گردد ماده 43- در حفریات با شیب تند که مجهز به نردبان شده اند باید دقت کرد که : الف- شیب نردبانها از 80 درجه بیشتر نباشد. ب- فاصله پایه نردبان تا دیواره نباید کمتر از 60 سانتیمتر باشد ت- در انتهای هر نردبان پاگردی به منظور استراحت و پیشگیری از خطرات سقوط ساخته شده باشد ث- نردبان باید حداقل تا یک متر بالای پاگرد ادامه یابد و در غیر این صورت به دستگیره های ثابتی مجهز باشد که امکان بالا و پائین آمدن افراد را فراهم نماید ج- فاصله پاگردها از 10 متر بیشتر نباشد ماده 44- در تونلهای شیبدار و چاههای مایل باید در فاصله حداکثر هر 50 متر یک جان پناه احداث شود . در محل سوزنهای انشعاب ریل نیز باید جان پناه احداث شود ماده 45- هنگام کار در سینه کارهای تونلهای شیبدار , کارگران باید از خطر سقوط و افتادن واگن و ماشین آلات از بالا به طرف سینه کار محفوظ باشند . راه بند مسدود کننده عبور واگن باید در دو نقطه یکی در دهانه تونل شیبدار و دیگری در فاصله 20 متری از محل کار کارگران نصب شود ماده 46- در جبهه کارهای معادن روباز و زیر زمینی , بخصوص پس از آتشباری , لازم است کلیه قسمتهای سست شده (لقی ها) در جبهه کار و دیواره ها و سقفها با دقت لق گیری شده و یا بطور مطمئنی از ریزش آنها جلوگیری بعمل آید . ورود کارگران و شروع بکار آنان در محل باید پس از لق گیری به طور مطمئن انجام شود ماده 47- حفاری های متروکه و کارگاههایی که استخراج آنها تمام شده باید مسدود شوند .این عمل باید طوری انجام گیرد که هیچگونه اختلالی در تهویه معدن بوجود نیاید ماده 48- در مورد فضای خالی شده در عملیات استخراج زیرزمینی باید امکان نشست سطح زمین و احتمال خطرات را در بیرون یا درون معدن پیش بینی کرده و با تدابیری نظیر پر کردن محل استخراج و یا کنترل نشست سطح زمین و یا مانند آن از بروز خطر جلوگیری کرد ماده 49- سنگهای استخراجی(کوپها) بایستی بطور منظم و روی بزرگترین سطح اتکاء خود انباشته شوند تا بدین وسیله از سقوط آنها و آسیب رسانی به کارکنان جلوگیری شود ماده 50- از بکار بردن طناب , زنجیر , سیم بکسل و یا قلابهایی که معیوب و پوسیده هستند جداً خودداری شود و برای بکسل کردن ماشین آلات , بلوکهای سنگهای استخراجی و غیره از سیم بکسل با مقاومت مناسب استفاده شود ماده 51- کلیه کارگران باید به اندازه کافی از حوزه عملکرد کابلها و طنابها و جکها فاصله داشته باشند ماده 52- کارگران نباید به هیچ وجه زیر بارهای معلق مخصوصاً کوپهای معلق قرار گیرند ماده 53- لبه های سست و در حال ریزش و شکافهایی که در لبه ها بوجود آمده باید دائماً تحت کنترل و بازرسی قرار گیرد فصل 4 - ماشین آلات معدن ماده 54- به استناد آئین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاهها مصوب شورایعالی حفاظت فنی روغنکاری اجزاء متحرک ماشین آلات حفاری هنگام کار ممنوع است ماده 55- به استناد آئین نامه ایمنی کار بر روی خطوط و تجهیزات برقدار مصوب شورایعالی حفاظت فنی , در معادن روباز عبور ماشینهای حفاری از زیر کابلهای انتقال برق هنگامی مجاز است که فاصله بین بالاترین نقطه ماشین تا سیمهای هادی برق از 5/1 متر کمتر نباشد تبصره: فاصله مجاز بین بالاترین نقطه ماشین تا سیمهای برق به میزان ولتاژ جریان عبوری بستگی دارد ماده 56- کلیه دستگاهها و ماشین آلات در حال کار در معدن روباز باید حسب مورد مجهز به برقگیر باشند ماده 57- به استناد آئین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاههای مصوب شورایعالی حفاظت فنی کلیه قسمتهای متحرک و انتقال دهنده نیرو از قبیل تسمه فلکه , زنجیر , چرخ دنده و امثال آن و همچنین قسمتهائی از ماشینها که امکان ایجاد سانحه برای کارگران و یا در گیری اشیاء وجود داشته باشد باید دارای پوشش یا حفاظی مناسب و با مقاومت باشند ماده 58- کلیه ماشینها و تجهیزات معدنی باید توسط افراد ماهر و آموزش دیده بکار برده شوند ماده 59- هنگام کار با ماشین استخراج ذغال سنگ که با زنجیر و سیم بکسل کشیده می شود , ورود افراد به محدوه ماشین و کار در پائین دست ماشین ممنوع است ماده 60- استفاده از ماشینهای با موتور احتراقی در محیطهای آلوده به گازهای قابل انفجار ممنوع است ماده 61- متصدیان دستگاههای برقی هنگام کار باید از وسایل حفاظت فردی مناسب شامل دستکش لاستیکی , کفش و کلاه ایمنی عایق در برابر الکتریسیته استفاده کنند ماده 62- قبل از شروع بکار هر نوع ماشین , متصدی باید اطرافیان را از راه اندازی دستگاه آگاه نماید ماده 63- برای کار با پمپهای دستگاه حفاری اکتشافی باید موارد زیر رعایت شود الف- موقعی که پمپ روشن است , متصدی باید از دستکش عایق الکتریسیته استفاده نماید. ب- از سیستم اتصال به زمین تأیید شده استفاده شود ت- شاسی پمپ باید کاملاً به زمین محکم شود ماده 64- برای کار با بیلهای مکانیکی در معادن روباز باید موارد زیر رعایت شود: الف- به غیر از مکانیک مجاز , مسئول ایمنی و مسئول فنی هیچ کس حق ندارد بدون اجازه متصدی داخل اتاقک فرمان شود. ب- متصدی تنها در موارد اضطراری و بمدت کوتاه و به شرط آن که کمک خود را جایگـزین نماید مجاز به ترک ماشین در شیفت کار خود می باشد ت- هنگام توقف کار , ولو به مدت کوتاه , باید جام و چنگک بیل پائین آورده شده و روی زمین قرار گیرد و رها کردن آن بحالت آویزان و معلق ممنوع است ث- متصدی ماشین , ضمن کار باید چنان زمین را صاف کند که احتیاج به دوباره کاری نباشد ج- انجام هر نوع حرکتی و هرگونه جابجائی بیل مکانیکی از قبیل راه اندازی , حرکت به جلو یا عقب , بارگیری به کامیون و غیره باید همراه با علامت های صوتی مانند بوق یا زنگ یا صوت باشد و همه افرادی که در معدن کار می کنند باید با علامت مربوطه آشنا باشند ماده 65- به کارگیری جرثقیل و بازرسی فنی آن می بایست به استناد آئین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجا کردن مواد و اشیاء در کارگاهها مصوب شورایعالی حفاظت فنی انجام پذیرد تبصره: به استناد آئین نامه فوق الذکر ظرفیت مجاز انواع جرثقیل ها باید به وضوح بر روی آنها نوشته شده و جرثقیل مجهز به سیستم قطع کن یا آگاه کننده برای بار بیش از حد مجاز باشد ماده 66- جام شاول (صندوقه بیل مکانیکی) در موقع کار هرگز نباید بالای سر افرادی که در محل کار می کنند چرخانده شود ماده 67- جام شاول نباید بالای اطاق راننده کامیون و کابلهای اتصال برق حرکت داده شود ماده 68- همواره باید کنترل کاملی بر روی بارهای معلق وجود داشته باشد ماده 69- شاول نباید در فاصله کمتر از 3 متر از خطوط برق ولتاژ بالا استفاده کند ماده 70- متصدی باید قبل از حرکت جام (لودر , شاول و غیره) به اطراف و بالا به دقت نگاه کرده و اطمینان پیدا کند که همه چیز در وضعیت خوبی قرار دارد و در هنگام بلند کردن جام و متعلقات مربوطه و قبل از حرکت از فرد مسئولی که روی زمین علامت می دهد فرمان بگیرد ماده 71- هرگز نباید از وسیله نقلیه سنگین بیرون پرید . بایـستی دستگـیره ها و آهنهای نصب شـده بـرای پیـاده شدن را با دو دست محکم گرفته و در حالی که صورت بطرف ماشین می باشد پیاده شد ماده 72- جلو و عقب چرخهای ماشین آلات در حال توقف باید با دقت مسدود گردد تا از حرکت احتمالی آنها جلوگیری شود خصوصاً اگر این ماشین آلات در شیب قرار گرفته باشند ماده 73- سوار شدن افراد غیر مجاز بر لودر , گریدر , بلدوزر , شاول و غیره ممنوع بوده و هیچکس حق ندارد برروی جام و تیغه های لودر , گریدر و غیره سوار شود ماده 74- در هوای تاریک گریدر زنی اطراف لبه ها و کنار دیواره های بلند ممنوع است ماده 75- در ماشین آلات سنگین چرخ لاستیکی که اجباراً بر روی لبه های تیز حرکت می کنند جهت جلـوگیری از ترکیدگی لاستیک و ایجاد شرایط نا ایمن بعدی باید چرخها به زنجیر حفاظتی مجهز شوند ماده 76- تسطیح مواد تخلیه شده در محل تخلیه بار بلافاصله پس از تخلیه بار ممنوع است ماده 77- توقفگاه ماشین آلات معدنی باید به انـدازه کافی از انبـارهای سوخـت فاصلـه داشته و از نگهداری مواد قابل اشتعال مانند بنزین , گازوئیل , نفت و روغن در داخل آن خودداری شود ماده 78- داشتـن گواهـی نامه ویـژه جهت کار با ماشین آلات متحرک مانند بیل مکانیکی , تراکتور , لودر, بلدوزر, لوکوموتیو و غیره برای متصدیان این گونه ماشین ها الزامی است ماده 79- نکات زیر می بایست هنگام کار با دستگاههای چالزنی رعایت شود: الف-مته ها کاملاً تیز باشند . ب- دکمه های لباس کارگر بسته باشند ت- برای بیرون آوردن مته از چال فقط از آچار مخصوص استفاده شود ث- نباید پرفراتور(دستگاه چالزنی برای چالهای با قطر کم ) را بدون مته روشن کرد ج- نباید در صورت تاخوردگی شیلنگ, دستگاه را روشن کرد ح- تمام چالهای حفر شده به دقت هواگیری شوند و دهانه چالهای غیر افقی را با در پوش چوبی به طور موقت پوشاند خ- جبهه کار در معادن قبل از شروع بکار چالزنی لق گیری شود د- چالزنی با دستگاههای الکتریکی به کمک دستکش عایق الکتریسیته انجام شود ذ- محل استقرار واگن دریل(دستگاه چالزنی ارابه ای)مسطح و شیب آن مطمئن باشد به گونه ای که خطر لغزش یا واژگون دستگاه وجود نداشته باشد ر- در دستگاههای چالزنی برقی اتصال زمین موثر و کلید ضد انفجار و رله حفاظتی وجود داشته باشد ز- قبل از تعمیر و باز کردن قسمتهای دستگاه برقی در سینه کار جریان برق قطع شود س- کابلهای دستگاه برقی در محلی قرار داده شوند که از خطر صدمه ناشی از عبور دستگاهها یا برخورد قطعات سنگ مصون باشند ش- چالزنی باید با تزریق آب یا آب پاشی یا با استفاده از دستگاه غبار گیر انجام شود بطوری که میزان غبار تولید شده از حد مجاز کمتر باشد فصل 5 - نگهداری ماده 80- شبکه حفاریهای زیر زمینی با توجـه به پایداری سنگـها و تغییر شکـل آنها بایستی بطور دائم بررسی و در صورت لزوم به وسایل نگهداری مناسب مجهز گردد ماده 81- انجام حفاری های زیرزمینی بدون داشتن مشخصات فنی نگهداری از قبیل محل و نقشه کارگاه و نگهداری و مصالح به کار گرفته شده و فاصله نصب وسایل نگهداری از یکدیگر و از جبهه کار که به تایید مسئول فنی یا سرپرست معدن نرسیده باشد ممنوع است ماده 82- وسیله نگهداری باید به شکلی کارگذارده شود که بین آن با سقف و دیواره ها اتکای کامل حاصـل شود و حفره های ایجاد شده کاملاً پر گردد ماده 83- کلیه وسایل نگهداری نصب شده در معدن باید دارای مقاومت و استحکام لازم باشد ماده 84- در موقع نصب , تعویـض و یا تعمـیر وسایـل نگهداری بایـد احتـیاط های لازم برای جـلوگیری از ریزش بعمل آید ماده 85- استاد کار هر قسمت موظف است در هر نوبت کار حداقل یک بار سقف , دیوارها , رهروها و وسایل نگهئاری جبهه کار خود را کاملاً بازدید و در صورت مشاهده عیب و نقص فوراً نسبت به رفع آن اقدام نماید . بعلاوه در پایان هر نوبت کار قبل از حصول اطمینان از استحکام کارگاه نباید محل کار را ترک کند ماده 86- مسئولین ایمنی و نظارت مجاز می توانند در مورد تغییر وسایل نگهداری آسیب دیده و همینطور در مورد سنگهای معلق و نا استوار سقف و جوانب گالریهایی که بدون وسایل نگهداری پیشروی می شوند ضمن توقف کار سریعاً اقدامات ایمنی را انجام دهند ماده 87- مسئولین ایمنی و نظارت چنانچه در محلی وسایل نگهداری را کافی و ایمن تشخیص ندهند لازم است ضمن گزارش نظر خود به مسئولین معدن برای تقویت وسایل نگهداری , موضوع را تا رسیدن به نتیه نهائی پیگیری نمایند ماده 88- بازیابی وسایل نگهداری , باید توسط کارگران ماهر و با تجربه کافی و با نظارت مسئول ایمنی معدن صورت گیرد ماده 89- بازیابی وسایل نگهداری لازم است با استفاده از وسایل و تجهیزات مناسب انجام شود و کارگران در حین بازیابی باید در محلی مطمئن مستقر شوند ماده 90- وسایل نگهداری چاهها و همچنین کارگاهها و حفریاتی که بطور مداوم فعال نیستند لازم است حداکثر هر دو ماه یک بار مورد بازدید و کنترل قرار گیرند ماده 91- در کارگاه استخراج , استواری و پا برجا بودن کمر بالای سینه کار را باید از طریق بازدید و ضربه زدن مورد امتحان و کنترل قرار داده و در صورت مشاهده علائم خطر و شکستگی در کمر بالا و یا در سینه کار باید به ریختن سنگهای معلق اقدام نموده و چوب بست مربوطه را تقویت نمایند ماده 92- ستونهای چوب نگهداری را باید از پوست و گره تمیز نموده و استفاده از چوبهای با قطر کم , شکسته و یا در جا خشک شده به عنوان ستون یا جزء دیگر چوب بست که تحت فشار طولی قرار گرفته ممنوع است ماده 93- استحکاماتی که در اثر عملیات انفجاری , برداشت و استخراج , جابجا نمودن نقاله و یا لوله های هوارسانی و غیره جابجا شده و یا صدمه دیده است باید بلافاصله جایگذاری و مستحکم گردد ماده 94- در هنگام تعویض وسایل نگهداری به منظور تعویض گالری و یا تعویض چوب به علت کهنگی و پوسیدگی آن برداشت بیش از 2 قاب چوبی و یا فلزی در یک زمان مجاز نبوده و قبل از برداشت هر قاب نگهداری لازم است قابهای طرفین آن به اندازه کافی تقویت و تخته کوبی گردند ماده 95- تعویض وسایل نگهداری در محل تقاطع حفاریها طبق مشخصات فنی مربوطه که به تایید سرپرست معدن رسیده است و پس از آشنائی کارگران با مشخصات فنی فوق و برنامه و چگونگی عملیات و با حضور مسئول ایمنی انجام می شود ماده 96- در کارگاههای استخراج زیرزمینی با توجه به احتمال نشست زمین و خطرات احتمالی طریقه کنترل سف پس از استخراج شامل باقی گذاردن فضای خالی یا پر کردن یا تخریب می باشد باید موارد زیرین بطور دقیق در طرح کارگاه استخراج مشخص شود الف- در حالت باقی گذاردن فضای خالی ابعاد مجاز فضای خالی و پایه ها با توجه به مشخصات و پایداری سنگها باید تعیین شود ب- در حالت پر کردن فضای خالی شـده باید مشخصـات مواد پرکننده , روش پـر کردن , فاصلـه زمانـی و طولی پرکردن تا جبـهه کار استخـراجی , میـزان تراکم ماده پرکننده باید تعیین شود ت- در حالت تخریـب لازم است گام تخریـب , طرح نگهـداری در خط تخریب , تخـریـب اجبـاری در صورت لزوم, روش برداشتن پایه ها و دستورات ایمنی برای کارگران تخریب کننده بدقت مشخص شود و عمل تخریب باید توسط کارگران مجرب و ماهر انجام شود فصل 6 - مواد ناریه و آتشباری الف- مقررات عمومی ماده 97- آتشبار باید دوره آموزشی لازم را گذرانده و صلاحیت وی توسط سازمانهای مربوطه تأیید شود ماده 98- هر آتشبـار باید دفتر مخصوصی جهت ثبت مقدار ناریه دریافتی و مصرفی داشته باشد . پس از اتمام هر دفتر , آتشبار باید آنرا به انبار تحویل داده ودر انبار حداقل تا شش ماه نگهداری شود ماده 99- به کار بردن باروت در معادن زیرزمینی ممنوع است ماده 100- قرار دادن ماده منفجره در مجاورت برف , یخ و آتش ممنوع است . ماده 101- به کار بردن مواد ناریه فاسد یا یخ زده ممنوع است ماده 102- به کار بردن فتیله ای که حتی یک بار رطوبت به آن نفوذ کرده و یا تحت تأثیر حرارت و برودت قرار گرفته و یا به نحو دیگری مشخصات فنی خود را از دست داده باشد ممنوع است ماده 103- پیـدا شدن یا مفقود شدن مواد ناریه و دستگاه آتش کن در داخل یا خارج معدن باید فوراً به مسئول مربوطه (استاد کار و مسئول ایمنی) گزارش شود ماده 104- آتشبـاری فقط با خرجگذاری در چال مجاز بوده و استفاده از مواد منفجره در خارج از چال با کسب مجوز از مسئول معدن و مسئول ایمنی میسر می باشد ماده 105- بـه منظور اطلاع از سالم بودن فتیله و همچنین سرعت اشتعال آن قبل از استفاده از هر صندوق باید از آن نمونه برداری و آزمایش شود ماده 106- امحاء مواد ناریه فاسد می بایست منحصراً توسط مسئولین ذیربط و با رعایت اصول ایمنی مربوط به مخاطرات و آلودگی ناشی از عملیات امحاء انجام شود ماده 107- با توجه به نقش اصلی آب در خاموش کردن آتش لازم است در جایی که مواد منفجره غیر امولسیونی قرار دارد جریان آب کافی وجود داشته باشد ماده 108- به منظور پیشگیری از سفت و خشک شدن مواد منفجره امولسیونی (مواد منفجره مایع) باید تا تاریخ مشخصی پس از ساخت مصرف شود بطوری که این مواد نباید بیش از 6 هفته پس از ساخته شدن در انبار نگهداری شود ب- انبارهای مواد ناریه ماده 109- انبار مواد ناریه باید طبق ضوابط و مقررات اعلام شده از طرف سازمان ذیربط و همچنین با توجه به مفاد آئین نامه مواد خطرناک و قابل اشتعال مصوب شورایعالی حفاظت فنی ساخته شود ماده 110- جایـگاه موقـت مواد ناریه محلی است که در آن حداکثر مصرف یک روز نگهداری می شود . جایگاه موقت فتیله و چاشنی باید مجزا از جایگاه موقت سایر مواد ناریه بوده و فاصله بین آنها کمتر از 15 متر نباشد .این جایگاه نباید در جاهای سرد و مرطوب , پر رفت و آمد و در معرض بروز آتش سوزی و انفجار باشد . در و قفل و بست این جایگاهها باید کاملاً محکم بوده و بر روی درب ورودی تابلوی اخباری با عبارت (( مواد ناریه )) با خط خوانا نصب گردد ماده 111- آن مقـدار از مـواد نـاریه پیش بیـنی شده بـرای مصرف روزانه که بمصرف نرسیده است یا مواد منفجره ای که به علت عدم نقص در عملیات انفجاری باقی مانده است باید فقط در جایگاه موقت نگهداری شود ماده 112- آتشبار نباید با همراه داشتن مواد منفجره به جایگاه موقت چاشنی و همچنین با همراه داشتن چاشنی به جایگاه موقت مواد منفجره وارد شود ماده 113- داخل انبار مواد ناریه وهمچنین محوطه اطراف آن تا فاصله 50 متری باید از وجود کلیه مواد سریع الاحتراق مانند مواد نفتی , تکه های پارچه کاغذ , خار , بته و غیره پاکیزه نگهداری شود ماده 114- مقدار مواد ناریه وارده و صادره انبار باید با ذکر دقیق زمان در دفتر مخصوص ثبت گردد ماده 115- در انبارها باید نکات زیر رعایت شود: الف- صندوق حاوی مواد ناریه طوری قرار داده شود که فشنگها بصورت قائم قرار نگیرد . ب- صندوق مواد ناریه و چاشنی در داخل انبار باز نشود ت- صندوق مواد ناریه و چاشنی باید به آرامی جابجا گردد و از پرتاب کردن و یا لغزاندن آن خودداری شود ث- با کفش میخ دار نباید وارد انبار مواد ناریه و چاشنی شد ج- صندوقهای محتوی مواد ناریه و چاشنی باید به طوری روی هم چیده شوند که ارتفاع آنها از 2 متر یا 5 صندوق در هر ردیف بیشتر نبوده و بین هر دو ردیف فضای کافی برای تهویه مناسب وجود داشته باشد . ضمناً فاصله ردیف صندوقهای مجاور دیوارهای انبار با دیوار باید حداقل 30 سانتیمتر باشد . صندوقهای زیرین باید روی الوارهای مناسب چیده شود ح- انبار باید به استناد آئین نامه پیشگیری و مبارزه با آتش سوزی در کارگاهها به وسایل پیشگیری درآتش سوزی مجهز گردد ماده 116- به منظور پیشگـیری و بروز و گستـرش آتش ساختمان انبار باید به وسایل و تجهیزات اعلام و اطفاء حریق خودکار مجهز باشد ماده 117- درب انبار مواد ناریه باید بطرف بیرون باز شود ماده 118- نشت کارتنهای دینامیت باید با آب داغ تمیز شود ماده 119- راهروهای انبار مواد ناریه باید با علائم اخباری شبرنگ مشخص شود ماده 120- به استنـاد آئین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاهها بردن کبریت , فندک و هر وسیله ای که بتواند تولید جرقه و شعله نماید به انبار ممنوع است ماده 121- در انبـارهای مواد ناریه فقط باید از چراغ ایمنی برای روشنائی استفاده گردد و از بکار بردن هر نوع چراغ دیگر و سیم کشی برق خودداری شود ماده 122- نصب گرماسنج که حداکثر و حداقل درجه حرارت را در داخل انبار نشان دهد برای کترل درجه حرارت ضروری می باشد ماده 123- درجه حرارت انبار نباید از 30 درجه سانتیگراد بالاتر و از 10 درجه سانتیگراد کمتر باشد ماده 124- انبـاردار مواد ناریه باید دارای صلاحیت کافی بوده و صلاحیت وی به تأیید رسیده باشد و دوره آموزشی لازم را در مرکز ذیربط گذرانده باشد ماده 125- ورود اشخاص غیر مجاز به انبار اکیداً ممنوع است ماده 126- آتشبار باید مواد منفجره و چاشنی پیش بینی شده مصرف روزانه را با تسلیم رسید فقط در مقابل در انبار دریافت نماید . ورود وی و سایر افراد به استثناء متصدی انبار به انبارهای مواد ناریه ممنوع است ماده 127- بـازکردن صندوق محتوی مواد ناریه باید حداقل در فاصله 50 متری از انبار و با وسایل مخصوص انجام شود ماده 128- قبل از انجام هرگونه عملیات تعمیراتی در انبار مواد ناریه باید کلیه مواد موجود را به محل امنی منتقل و پس از بازرسی و تمیز نمودن انبار شروع به تعمیر نمود پ- حمل و نقل مواد ناریه ماده 129- حمل و نقل مواد ناریه به معدن باید طبق آئین نامه ارائه شده از سوی سازمان ذیربط انجام شود ماده 130- جابجا کردن مواد ناریه در داخل معدن و حمل آن از انبار به محل کار و نظیر آن باید تحت نظارت و با مسئولیت آتشبار انجام گیرد ماده 131- حمـل مواد منفجره به مقدار مورد احتیاج باید در کیسه برزنتی یا جعبه مخصوصی که بدین منظور ساخته شده صورت گیرد . کیسه ها یا جعبه ها باید دارای قفل و بست بوده و کلید آن باید در اختیار آتشبار باشد . حداکثر ظرفیت هر کیسه 15 کیلوگرم و حداکثر ظرفیت هر صندوق 25 کیلوگرم است .حمل بیش از یک کیسه یا یک صندوق به وسیله یک نفر ممنوع است ماده 132- مواد منفجره پودری یا مایع باید توسط وسایل نقلیه مخصوص حمل شود ماده 133- قـراردادن چاشنی همراه با ماده منفجره اصلی در یک کیسه یا یک صندوق یا یک وسیله نقلیه ممنوع است ماده 134- . قراردادن لوازم و اشیاء متفرقه درون کیسه برزنتی یا جعبه محتوی مواد ناریه ممنوع است ماده 135- در صورت حمل مواد ناریه به وسیله لوکوموتیو در داخل معدن , قطار مربوطه باید دارای واگن مخصوص بوده و روی آن علائم خطر نصب شود الف- حمل چاشنی بوسیله واگن مواد منفجره ممنوع است ب- به غیر از راننده و آتشبار و کمک او استفاده سایر افراد از قطار حمل مواد ناریه ممنوع است ت- قطار حامل مواد ناریه باید حداقل 5 دقیقه با قطار های نفر بر فاصله زمانی داشته باشد ماده 136- هنگام حمل مواد ناریه با وسایل حمل و نقل در چاههای معدنی , باید کلیه مقررات مربوط به حمل افراد در چاه رعایت شود و نباید اشخاص دیگری غیر از آتشبار و کمک او از وسایل حمل و نقل مواد ناریه استفاده نمایند . حمل مواد ناریه و چاشنی تواماً ممنوع است . متصدی بالابر چاه باید قبلاً مأموران پذیرگاهی را که محموله در آنجا تخلیه می شود مطلع نماید ماده 137- در زمان رعد و برق و در خلال آن حمل و نقل مواد ناریه ممنوع است ت-آتشباری ماده 138- آتشباری در معدن باید بوسیله آتشباری که از طرف مسئول معدن به این سمت گمارده شده است انجام گیرد ماده 139- هر آتشبار می تواند یک نفر کمک داشته باشد و لیکن مسئولیت انجام عملیات ازهر حیث بر عهده آتشبار است تبصره: استفاده از یک نفر کمک آتشبار در معادن ذغال و زیرزمینی لازامی است ماده