آشنايي با سيستمهاي اعلام حريق

امروزه از سيستم ها ي اعلام حريق به طور گسترده در ساختمان ها و اماکن مسکوني و صنعتي استفاده مي شود تا خسارتهاي ناشي از حريق را به حداقل برسانند و همچنين براي اطلاع دادن به ساکنين ساختمان در مواقع بروز حريق از اين سيستم ها استفاده مي شود تا حدالامکان از تلفات جاني جلوگيري شود. براي تشخيص حريق از اثرات سه گانه آن يعني دود و حرارت و شعله استفاده مي شود. به طور کلي سيستم هاي اعلام حريق در دو نوع عادي و هوشمند ساخته شده اند. درسيستمهاي عادي مکاني را که از نظر حريق    مي خواهيم حفاظت کنيم به مناطق مشخص تقسيم ميکنيم تا در صورت بروزحريق بتوان محل حريق را سريعترو راحت تر تشخيص داد . به هر کدام از اين مناطق يک زون ( Zone ) گفته مي شود . اين عمل در سيستم ها ي هوشمند نيز انجام مي پذيرد ولي مزيتي که اين سيستم ها نسبت به سيستم ها ي عادي دارند اين است که اين سيستم ها داراي اجزاي قابل آدرس دهي هستند و علاوه براينکه مي توان زوني را که در آن حريق اتفاق افتاده است تشخيص داد بلکه مي توان دقيقا عنصري را که حريق را تشخيص داده معين کرد و محل دقيق حريق را مشخص نمود و خبردهنده ها يي را که مربوط به آن محل مي باشد فعال نمود.

اجزاي سيستم اعلام حريق به سه قسمت اصلي تقسيم مي شوند :

• تجهيزات تشخيص حريق ( دتکتورها )
• تجهيزات اعلام حريق ( فلاشرها ، آژيرها و ... )
• مرکز کنترل يا پانل مرکزي که وظيفه ارتباط بين دتکتورها و وسايل اعلام حريق را به عهده دارد.

تجهيزات جانبي ديگري نيز براي تکميل و قدرتمند نمودن سيستم اعلام حريق به کار مي روند.

تجهيزات تشخيص حريق ( دتکتورها )

دتکتورها وسايل الکترونيکي هستند که در شکل ها و طرح ها ي مختلف و معمولا به رنگ سفيد توسط کارخانه هاي سازنده ارائه مي شوند و در محلهاي مناسب ساختمان مانند آشپزخانه – موتورخانه – اتاق بايگاني – راهروها – اتاق ها منزل – اتاق ها ي کنفرانس به صورت سقفي يا ديواري روي پايه هاي مخصوص نصب مي شوند و وظيفه آنها تشخيص حريق و اعلام آن به مرکز کنترل ميباشد. تغذيه دتکتورها معمولا با ولتاژ 24 ولت DC صورت مي گيرد ولي دتکتورها يي وجود دارند که از ولتاژ هاي 12 و 48 ولت DC و يا AC 220 ولت تغذيه مي شوند. جريان عبوري از آن ها در حالت عادي چند ده ميلي آمپر است و در مواقع بروز حريق افزايش مي يابد. بسته به اينکه دتکتورها از کدام اثر آتش براي تشخيص استفاده مي کند در انواع گوناگوني به صورت زير ساخته مي شوند :

1- دتکتور دودي       2- دتکتور حرارتي       3- دتکتور شعله اي 

تجهيزات اعلام كننده حريق

براي آگاه کردن ساکنين ساختمان از بروز حريق از وسايل سمعي و بصري خاص سيستم هاي اعلام حريق استفاده مي شوند که به سه گروه تقسيم مي گردند:

1- آژير ( Sounder ) يا زنگ ( Bell )

2- چراغ ها ي نشانگر ( (Flasher

3- شستي ها ي اعلام حريق ( Manual Call Point ) ( MCP )

کابل کشي سيستم اعلام حريق

نصب و استقرار تجهيزات سيستم اعلام حريق طبق استاندارد BS 5839 و کابل کشي طبق استاندارد BS 6207 انجام مي گيرد . به طور کلي مي توان سيم ها ي مدار اعلام حريق را به دو گروه تقسيم کرد و با توجه به خصوصيات هر گروه کابل مناسب باآن را به کار برد :

گروه1 :کابلهايي که بعد ازآشکارشدن حريق استفاده نمي شود مانندکابل ها ي دتکتورها وشستي ها

گروه 2 : کابلهايي که بعد ازکشف حريق استفاده ميشوند مانندکابلهاي منبع تغذيه وآژيرها و چراغها

 در حالت كلي مي توان براي هر دو گروه کابل 5/1 ميلي متر مربع با روپوش و عايق پروتودور به کار برد ولي در مکان ها ييکه امکان ضربه يا ساييدگي و جويده شدن توسط حيوانات وجود دارد بايد کابل ها را حفاظت مکانيکي کرد. مي توان در مورد سيم ها ي آژيرها و چراغ ها براي حفاظت آنها را داخل ديوار زير حداقل 12 ميلي متر گچ به صورت توکار گذاشت . کابلها ي سيستم اعلام حريق بايد جدا از ساير کابل ها سيم کشي شوند . تست کابل ها توسط اهم متر انجام مي شود و در صورت استفاده از مگا اهم سنج بايد تمام تجهيزات اعم از دتکتور – آژير – پانل کنترل و ... را از مدار باز کرد تا ولتاژ تست بالابه آنها آسيب  نرساند . هنگام کابل کشي نبايد از مسير زون ها انشعاب گرفت . همچنين نبايد از آژير ها هم انشعاب گرفت . کابل کشي سيستم ها ي عادي به صورت راديال يا خطي و کابل کشي سيستم ها ي هوشمند به صورت حلقوي انجام مي گيرد . در انتهاي مسير زون ها هميشه يک مقاومت موازي با خط که مقدارآن معمولا 7/4 يا 8/6 کيلو اهم است متصل مي کنند يا از واحد انتهاي خط AEOL استفاده مي نمايند.